FRİGYALILAR (MÖ.1200- 676)

FRİGYALILAR (MÖ.1200- 676)

1. MÖ XII. Yüzyılda Hititlerin yıkılmasına yol açan göçler sırasında boğazlar yolu ile batıdan Anadolu’ya gelmişlerdir. Önceleri Sakarya ırmağıyla, Büyük Menderes ırmağının yukarı bölgelerine (Eskişehir, Afyonkarahisar ve Ankara) yerleşen Frigler (Bu bölge M.Ö. 1000 yıllarından itibaren Frigya olarak anılmıştır ).
2. M.Ö. 750'den sonra güçlü bir devlet kurdular.
3. Devletin kurucusu Gordios, başşehri Polatlı yakınlarındaki Gordion'dur.
4. Hititlere saldırıp onları ortadan kaldırdıktan sonra sınırlarını doğuda Kapadokya, güneyde Çukurova'ya kadar genişlettiler.
5. En yoğun bulundukları bölgelerin de Sakarya ırmağı vadisiyle Ankara arasındaki topraklar olduğu anlaşılmıştır.
6. Kral Midas döneminde Orta ve Güney Doğu Anadolu’ya egemen oldular.
7. Başkentleri Gordion olan Frig Devleti M.Ö. 8. yüzyılda en güçlü dönemini yaşadı.
8. Friglerle ilgili tarihî bilgiler çok azdır. M.Ö. 700'lerde Hint-Avrupa asıllı Karadeniz’in kuzeyinden gelen Kimmerler, Friglere saldırarak onları büyük bir yenilgiye uğratmışlardır. Kimmerlerin saldırısıyla çok zayıf düşen Frigler, zamanla Batı Anadolu'da güçlü bir devlet kurmuş olan Lidyalıların egemenlikleri altına girmişlerdir (M.Ö. 676).

Devlet Yönetimi

1.       Frigyalılar önceleri beylikler halinde yaşarlarken daha sonra krallıkla yönetilmişlerdir. Asiller de söz sahibi idiler.

2.       Frig kralları genellikle Gordios veya Midas adlarıyla anılırdı.       

Ordu: Frigya ordusu genellikle yaya askerlerden oluşuyordu ve sistem olarak Hitit ordusuna benziyordu

Din ve İnanış

1.                     Frigyalılar ziraatçı bir kavim olduklarından dini inanışlarında bunun etkisi görülür.

2.                     En büyük tanrıları toprak ve bereket tanrıçası Kibele'dir.

3.                     Frigyalılar dini inançlarında Hititlerin etkisinde kalmışlardır.

4.                     İlkbahar ve son baharda tabiatın dirilişini ve ölümünü sembolize eden tanrıçalara inanırlar ve yılın belirli zamanlarında törenler düzenlenirdi.

5.                     Doğa tanrıçası KYBELE ve onun sevgilisi ATTİS’e büyük saygı gösterirlerdi.

6.                     En büyük tapınma yeri PESSİNUS (Balahisar)’dadsır.

7.                     Ölülerini tümülüs altına yaptıkları mezar odalarına gömerlerdi.

Sosyal ve Ekonomik Hayat

1.      Frigya'da halk, Hititlerde olduğu gibi sınıflara ayrılmıştı.

2.      Tüccar ve zanaatkârların oluşturduğu bir sınıf da bulunmaktaydı.

3.      Büyük topraklar rahiplerin malı idi.

4.      Bir köylü-çiftçi toplumudur. Frigya’da ekonominin temeli tarım ve hayvancılığa dayanıyordu.Bu yüzden Frig kralları tarımı korumak için ağır kanunlar koymuşlardır. Bu kanunlara göre bir öküz kesmenin veya bir saban kırmanın cezası ölümdü.

5.      Frigyalılarda dokumacılık gelişmişti. Tiftik keçisinin kılından üretilen dokumalar ile tapetes adını taşıyan halı ve kilim üretimi yaygındı.  

6.       Frigya en eski yol kavşaklarının üzerinde bulunduğu için özel bir önem kazanmıştır. Gordion gibi büyük şehirlerde gelişmiş bir aydın tabakası, tüccar ve esnaf sınıfları vardı.

7.      Maden işçiliğinde ilerleyen Frigyalılar ürettikleri eşyaları başka ülkelere satıyorlardı.

Yazı, Dil ve Edebiyat

1.              Dilleri Hint - Avrupa grubundan olan Frigyalılar,

2.              Fenike alfabesini kullanmışlardır.

3.              Hayvan hikâyeleri anlatım geleneği (fabl) ilk kez Frigyalılarda görülmüştür.

Bilim ve Sanat

1.      Frigyalılar ilk zamanlarda Hitit sanatının, daha sonraları Yunan sanatının etkisinde kalmışlardır.

2.      Frig mimarisi zamanla kendine özgü bir üslup kazanmıştır. Ölüleri gömdükleri kaya mezarlarının ve anıtların ön yüzlerinde gelişmiş kabartmalar bulunur.

3.      Eskişehir yakınlarındaki Midas'ın Mezarı Frigyalıların en ünlü kaya mimarilerindendir.

4.      Frigyalılar mimaride olduğu kadar madencilik ve ağaç oymacılığında da çok ileriydiler.

5.      Tahta işçiliği, dokuma ve kilimcilikteki desen ve teknikleriyle Yunan sanatını etkilemişlerdir.